روز جهانی زن و اتفاقات پس از سال ۸۸ در ايران

روز جهانی زن و اتفاقات پس از سال ۸۸ در ايران

زنان ايران از انتخابات دهمين دوره رياست جمهوری در سال ۱۳۸۸ تا کنون، برای برگزار کردن هشتم مارس روز جهانی زن، همیشه با محدويت های بيشتری روبرو بوده اند. امسال جمعی از فعالان جنبش زنان در ايران بيانيه ای با عنوان «بيم ها و اميدها در آستانه هشتم مارس» منتشر کردند و در آن به تحليل شرايطی که زنان در آن به سر می برند و فشارها، محدوديت ها و تبعيض هايی که بر آن ها روا می شود،

 پرداخته اند.

در اين بيانيه، فعالان زن ابتدا به مسئله اعمال خشونت و تبعيض فزاينده عليه زنان اشاره کرده و نوشته اند: «رشد و گسترش خشونت عمومی و ساختاری عليه زنان ترجيع بند بسياری از رويدادهای يک سال اخير بود». سالی که به نوشته اين بيانيه، زنان ايران «نه تنها با افزايش لجام گسيخته تبعيض های جنسيتی» مواجه بودند، بلکه «شان و حقوق انسانی» آن ها نيزمورد «تهديد و تعرض» واقع شد.

بسياری از فعالان حقوق زن در خارج از ايران هم در مراسمی که به مناسبت هشتم مارس در نقاط مختلف جهان برگزار کردند، بر مسئله افزايش فشارها و تبعيض ها عليه زنان
 تاکيد داشتند.

در نشستی که به مناسبت روز جهانی زن در حاشيه اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو و با حضور احمد شهيد گزارشگر ويژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ايران برگزار شد، خديجه مقدم مدافع حقوق زنان در سخنرانی خود به همين مناسبت گفت: «هشتم مارس امسال بر ما زنان ايران مبارک نيست، چرا که پس از صد سال مبارزه برای برابری و پشت سر گذاشتن دو انقلاب بزرگ، سهمی از توسعه نداريم و حقوق قانونی ناچيزمان هم به زور سرنيزه در خطر است».

مدافعان حقوق برابر و فعالان جنبش زنان که در يک دهه گذشته با براه اندازی کمپين ها و هم اند يشی ها تلاش داشته اند گام هايی برای بهبود وضعيت زنان و تغيير قوانين تبعيض آميز بردارند،  پيش از انتخابات رياست جمهوری سال ۸۸ با تشکيل ائتلافی به نام« همگرايی جنبش زنان برای طرح مطالبات» در انتخابات به طور فعال شرکت کردند. آنها درهشتم مارس همان سال مراسمی را با حضور فعالانی از طيف های مختلف فکری وعقيدتی با عنوان« گردهمايی سبز فعالان جنبش زنان»

 برگزار کردند.

اين مراسم که به دليل محدوديت های موجود نتوانست تعداد زيادی از زنان را گردهم آورد، با حضور جمعی از کنشگران، فعالان حقوق برابر، فعالان جنبش زنان و خانواده های زندانيان جريان های اخير برگزارشد. در این گردهمایی با وجود محدودیت بسیار زیادی که وجود داشت تعدادی از فعالان جنبش زنان حضور داشتند.

به دنبال افزايش فشارها بر فعالان جنبش سبز، موج بازداشت فعالان زن در سال ۸۹ شدت گرفت. تعدادی از شرکت کنندگان در آن «گردهمايی سبز زنان» و دهها تن ديگر از کنشگران مدنی و فعالان زن، از تاريخ ۲۲ بهمن سال ۸۸ تا ۱۷ اسفند سال ۸۹ به اتهام شرکت در اعتراضات خيابانی پس از خرداد سال ۸۸ بازداشت و برای دوتن ازآنهاحکم صادر و اجرا 

اعدام شد.

در نونزدهم ارديبهشت ۸۹ شيرين علم هولی به اتهام عضويت در گروه پژاک و نهم بهمن ماه همانسال زهرا بهرامی شهروند ايرانی-هلندی به اتهام شرکت در اعتراضات خيابانی
 اعدام شدند.

درسال ۸۹ و۹۰ به دليل فشارهای امنيتی فزاينده بر فعالان سياسی و مدنی  و کنترل شديد خيابانها، پارکها و ديگر اماکن عمومی، زنان نتوانستند مراسمی عمومی در روز جهانی زن برگزار کنند.

همزمان با بازداشت گسترده رهبران و فعالان جنبش سبز در سال های ۸۸ و ۸۹، بسياری از فعالان جنبش زنان که از حاميان اين جنبش سبز بودند نيز بازداشت شدند. خروج بخشی از فعالان جنبش زنان هم ازهمين تاريخ آغاز شد.

پروين اردلان از فعالان حقوق زن در گفتگو با سايت کانون زنان ايرانی در اسفند ماه سال ۹۰ می گويد که خروج زنان از کشور ناخواسته بود. به گفته او عده ای «تحت تاثير تهديدات گوناگون يا عواملی ديگر از کشور خارج شدند. مهاجرت نکردند، چون امری خودخواسته نبود، شرايطی که فراهم آمده بود آنان را به تبعيد کشاند.»

اما در سال ۱۳۹۱ با وجود تشديد فشارها و محدوديت ها، جنبش اجتماعی زنان دستاوردهای قابل توجهی هم داشت. از جمله لايحه «اصلاحيه گذرنامه زنان» که درآستانه تصويب در مجلس بود و به موجب آن خروج زنان مجرد زير چهل سال مشروط به اجازه رسمی «ولی قهری» يا حاکم شرع می شد، با اعتراض  وسيع فعالان زن روبرو گشت و در نتيجه مجلس آن را منتفی اعلام کرد.

بان گی‌مون، دبير کل سازمان ملل در يکی از صريح ترين بيانيه هايی که تا کنون منتشر کرده از جهانيان خواسته است تا به خشونت عليه زنان پايان دهند. بان گی‌مون با تاکيد بر اينکه سال گذشته همراه با جنايات تکان دهنده خشونت عليه زنان و دختران بوده در بيانيه خود آورده است که امسال خشم خود را به اقدام تبديل خواهد کرد و اعلام می دارد که جنايت عليه زنان را مورد تعقيب قانونی قرار می دهد.

در بيانيه امسال، دبير کل سازمان همچنين قولی ويژه به زنان داده است مبنی بر اينکه سازمان ملل در کنار همه زنانی خواهد بود که در وضعيت های مخاصمه قرار گرفتند. جايی که خشونت جنسی غالبا ابزاری جنگی با هدف تحقير دشمن از راه تخريب منزلت آنان تبديل شده است.

بان گی مون از مردم جهان خواسته است که به بخشی از تلاش جهانی برای به پيش بردن خاتمه به اين بی عدالتی ها همراه شوند و برای زنان و دختران ، آسايش، ايمنی و آزادی را که مستحق آن هستند، به ارمغان بياورند.